Apse, Dolama ve Kan Çıbanının Sebepleri Belirtileri Tedavisi

Küçük Yaralar: Derideki her yara enfeksiyon tehlikesi yapar: kesik, yırtık, açık…Böyle “günün her saatinde karşılaşabilinecek yaralar” için en büyük tehlike, tetanostur. Sadece aşı olmak istemedikleri ya da tetanos kontrolünden kaçındıkları için, bu küçük yaralar her yıl yüzlerce insanın ölümüne neden olmaktadırlar. Tetanos aşısı, birinci yıldan başlayarak, önce yılın sonunda, sonra da her beş yılda bir tekrarlanarak yenilenir. Bu aşı çocuklar ve bazı mesleklerde çalışanlar için zorunludur. Hiçbir karşı endikasyonu ve reaksiyonu yoktur.
Çizik ve sıyrıklar: Bu tür yaralar için çok basit bir bakım yeterlidir: yara, antiseptikle dezenfekte edilip, bağlanır. Olası enfeksiyon belirtilerini anında görebilmek için, yaralıyı yakından kontrol etmek yararlıdır. Enfeksiyon durumunda yaralıda, yüksek ateş, yaralı yüzeyde kızarıklık ve ağrı gibi belirtiler görülür. Özel olarak bilinmesi gereken üç deri altı enfeksiyonu vardır:
Apse, Dolama ve Kan Çıbanı: Vücudun herhangi bir yerinde rastlanabilir; küçük bir yaranın veya batmanın enfeksiyon yapmasından oluşur. Mikroplardan, ölen hücre ve akyuvarlardan oluşan bir irin kitlesi meydana gelir. Apse ısınır, bölgesi ağrı yapar, şişer, kızarır ve yayılır.

Ne yapmalı?: Doktor gelene kadar, sıcak kompresler uygulanmalıdır. Bu kompresler bir bardak kaynar suya, bir kahve kaşığı alkol (90°) konularak yapılmalıdır. Apsenin yerlerine dikkat edilmeli; yüzdeki veya parmakdaki apseler en kısa zamanda doktora gösterilmelidir.
Diş apsesi: Özel bir durumdur; dişin şişmesi, yüzün dışından görülür. Yanak üzerinden kompres yapmak tehlikelidir. Sıcak irini dışarı doğru çekecek, yüzde çirkin bir iz kalacaktır. Sentollü kaynar suyla ağız çalkalanarak idare edilmelidir.
Dolama: Bir adı da “beyaz dert” olan bir parmak apsesidir; iki çeşidi vardır: Tırnak çevresinde, tırnağın düşmesine neden olabilen küçük apse. Parmağın tırnaksız kısmında oluşarak oradaki dokuları öldüren, daha tehlikeli bir apse, parmağı hareketsiz bırakarak kişinin meslek hayatını olumsuz yönde etkileyen bir sakatlığa yolaçabilir. Burada da parmak ucu sıcak, kırmızı, şişkin ve ağrılıdır. Ağrı nabız atışlarına bağlı olup el aşağı sarkarken şiddetlenir, geceleri parmak daha hassaslaşır ve uykusuzluk yapar. Ne yapmalı? Parmak “dakin”li kaynar suya sokulmalı ve doktora gösterilmelidir.

Kan Çıbanı: Stafilokok mikrobuna bağlı kıl köklerinde görülen bir deri enfeksiyonudur. Kan çıbanı honi şeklinde olup ortasında içi irin dolu bir baş vardır.
Yapılacak Hareketler: Çok dikkatli olunmalı ve stafilokok mikrobunun vücuda dağılması önlenmelidir. İlk başlarda, kan çıbanı ellenmez ve çıbanla çevresine renksiz bir antiseptikle hafif hafif kompres yapılır. Çıban sıkılmamalı olgunlaşması beklenmelidir. Olgunlaşan çıban patlayarak içindeki irin boşalır. O zaman çıbanın kökünde toplanmış olan irin (öd) özenle çıkartılmalıdır. Daha sonra antiseptik yardımıyla yara itina ile dezenfekte edilmelidir. Hasas yerlerde oluşan (burun kanadı, üst dudak); bir yerde birden fazla sık aralarla bulunan (antraks) ve tekrarlanan kan çıbanlarına dikkat edilmelidir. Acil tıbbi tedavi gerektiren bir hastalık sözkonusu olabilir.